सेलेनियमचे औद्योगिक उपयोग काय आहेत?

इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योग
सेलेनियममध्ये प्रकाशसंवेदनशीलता आणि सेमीकंडक्टर गुणधर्म आहेत, आणि बहुतेकदा इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योगात फोटोसेल, फोटोसेन्सर, लेसर उपकरणे, इन्फ्रारेड कंट्रोलर, फोटोसेल, फोटोरेसिस्टर, ऑप्टिकल उपकरणे, फोटोमीटर, रेक्टिफायर्स इ. निर्मितीसाठी वापरला जातो. इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योगात सेलेनियमचा वापर यासाठी होतो. एकूण मागणीच्या सुमारे 30%.उच्च शुद्धता सेलेनियम (99.99%) आणि सेलेनियम मिश्र धातु हे फोटोकॉपीअर्समधील मुख्य प्रकाश-शोषक माध्यम आहेत, जे लेसर प्रेससाठी साध्या पेपर कॉपियर आणि फोटोरिसेप्टर्समध्ये वापरले जातात.राखाडी सेलेनियमचे महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्यात ठराविक सेमीकंडक्टर गुणधर्म आहेत आणि ते रेडिओ तरंग शोधण्यासाठी आणि सुधारण्यासाठी वापरले जाऊ शकतात.सेलेनियम रेक्टिफायरमध्ये लोड प्रतिरोध, उच्च तापमान प्रतिरोध आणि चांगली विद्युत स्थिरता ही वैशिष्ट्ये आहेत.

काच उद्योग
सेलेनियम हा एक चांगला फिजिकल डिकॉलराइजर आहे आणि बहुतेकदा काचेच्या उद्योगात वापरला जातो.जर काचेच्या कच्च्या मालामध्ये लोह आयन असतील, तर काच हलका हिरवा दिसेल आणि सेलेनियम हे धातूचे तेज असलेले घन आहे, सेलेनियमची थोडीशी मात्रा जोडल्यास काच लाल, हिरवा आणि लाल एकमेकांना पूरक दिसू शकतो, काच रंगहीन बनतो, जर जास्त प्रमाणात सेलेनियम जोडले गेले तर तुम्ही प्रसिद्ध रुबी ग्लास - सेलेनियम ग्लास बनवू शकता.काचेला राखाडी, कांस्य आणि गुलाबी असे वेगवेगळे रंग देण्यासाठी सेलेनियम आणि इतर धातू एकत्रितपणे वापरता येतात.इमारती आणि कारमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या काळ्या काचेमध्ये सेलेनियम देखील असतो, ज्यामुळे प्रकाशाची तीव्रता आणि उष्णता हस्तांतरणाची गती कमी होते.याशिवाय, सेलेनियम ग्लासचा वापर छेदनबिंदूवर सिग्नल लाल दिव्याची लॅम्पशेड तयार करण्यासाठी देखील केला जाऊ शकतो.

मेटलर्जिकल उद्योग
सेलेनियम स्टीलची कार्यक्षमता सुधारू शकते, म्हणून ते बहुतेकदा मेटलर्जिकल उद्योगात वापरले जाते.कास्ट आयर्न, स्टेनलेस स्टील आणि कॉपर मिश्र धातुंमध्ये 0.3-0.5% सेलेनियम जोडल्याने त्यांचे यांत्रिक गुणधर्म सुधारू शकतात, रचना अधिक दाट होऊ शकते आणि मशीन केलेल्या भागांची पृष्ठभाग अधिक गुळगुळीत होऊ शकते.सेलेनियम आणि इतर घटकांनी बनलेले मिश्रधातू बहुधा लो-व्होल्टेज रेक्टिफायर्स, फोटोसेल्स आणि थर्मोइलेक्ट्रिक सामग्रीच्या निर्मितीमध्ये वापरले जातात.

रासायनिक उद्योग
सेलेनियम आणि त्याची संयुगे बहुधा उत्प्रेरक, व्हल्कनायझर्स आणि अँटिऑक्सिडंट्स म्हणून वापरली जातात.उत्प्रेरक म्हणून सेलेनियमचा वापर सौम्य प्रतिक्रिया परिस्थिती, कमी खर्च, थोडे पर्यावरणीय प्रदूषण, सोयीस्कर पोस्ट-उपचार इ.चे फायदे आहेत. उदाहरणार्थ, सल्फाईट अभिक्रियाद्वारे एलिमेंटल सल्फर तयार करण्याच्या प्रक्रियेत एलिमेंटल सेलेनियम हे उत्प्रेरक आहे.रबर उत्पादनाच्या प्रक्रियेत, रबराचा पोशाख प्रतिरोध वाढविण्यासाठी सेलेनियमचा वापर सामान्यतः व्हल्कनाइझिंग एजंट म्हणून केला जातो.

आरोग्यसेवा उद्योग
सेलेनियम हे प्राणी आणि मानवांमध्ये काही अँटिऑक्सिडंट एन्झाईम्स (ग्लुटाथिओन पेरोक्सिडेस) आणि सेलेनियम-पी प्रोटीनचा एक महत्त्वाचा भाग आहे, ज्यामुळे मानवी रोग प्रतिकारशक्ती, कर्करोग, पोटाचे रोग, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आणि सेरेब्रोव्हस्कुलर रोग, प्रोस्टेट रोग, दृष्टीचे रोग इ. सुधारू शकतात, त्यामुळे सेलेनियम सेलेनियमच्या कमतरतेमुळे होणा-या विविध रोगांवर उपचार आणि उपशमन करण्यासाठी वैद्यकीय क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाते.सेलेनियम हा मानवी शरीरासाठी आवश्यक शोध घटक असल्याने आणि मानवी आरोग्यावर त्याचा महत्त्वाचा प्रभाव असल्याने, आरोग्यसेवा उद्योगाने विविध सेलेनियम पूरक उत्पादने विकसित करण्यास सुरुवात केली आहे, जसे की माल्ट सेलेनियम.

इतर अनुप्रयोग
कृषी उत्पादनात, माती सेलेनियमच्या कमतरतेची स्थिती सुधारण्यासाठी आणि वनस्पतींच्या वाढीस प्रोत्साहन देण्यासाठी खतामध्ये सेलेनियम जोडले जाऊ शकते.सेलेनियमचा वापर सौंदर्यप्रसाधनांमध्येही केला जातो आणि सेलेनियम असलेल्या काही सौंदर्यप्रसाधनांमध्ये वृद्धत्वविरोधी प्रभाव असतो.याव्यतिरिक्त, प्लेटिंग सोल्युशनमध्ये सेलेनियम जोडल्याने प्लेटिंग भागांचे स्वरूप सुधारू शकते, म्हणून ते देखीलप्लेटिंग उद्योगाला लागू.