सेलेनियमचे औद्योगिक उपयोग काय आहेत?

इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योग
सेलेनियममध्ये फोटोसेन्सिटिव्हिटी आणि सेमीकंडक्टर गुणधर्म असतात आणि बहुतेक वेळा इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योगात फोटोसेल्स, फोटोसेन्सर, लेसर डिव्हाइस, इन्फ्रारेड कंट्रोलर्स, फोटॉसेल्स, फोटोरिस्टर्स, ऑप्टिकल इन्स्ट्रुमेंट्स, फोटोमीटर, रेक्टिफायर्स इत्यादी तयार करण्यासाठी वापरला जातो. उच्च शुद्धता सेलेनियम (99.99%) आणि सेलेनियम मिश्र धातु हे फोटोकॉपीयर्समधील मुख्य हलके-शोषक माध्यम आहेत, जे लेसर प्रेससाठी साध्या कागदाच्या कॉपीर्स आणि फोटोरिसेप्टर्समध्ये वापरले जातात. ग्रे सेलेनियमचे महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्यात विशिष्ट सेमीकंडक्टर गुणधर्म आहेत आणि रेडिओ वेव्ह शोधणे आणि दुरुस्तीसाठी वापरले जाऊ शकतात. सेलेनियम रेक्टिफायरमध्ये लोड प्रतिरोध, उच्च तापमान प्रतिकार आणि चांगली विद्युत स्थिरता यांची वैशिष्ट्ये आहेत.

काचेचा उद्योग
सेलेनियम एक चांगला शारीरिक डीकोलोरायझर आहे आणि बर्‍याचदा काचेच्या उद्योगात वापरला जातो. जर काचेच्या कच्च्या मालामध्ये लोखंडी आयन असतील तर ग्लास हलका हिरवा दिसेल आणि सेलेनियम धातूच्या चमकासह एक घन आहे, ज्यामुळे सेलेनियमची थोडीशी रक्कम जोडल्यास ग्लास लाल, हिरव्या आणि लाल पूरक दिसू शकतात, काचेला रंगहीन बनू शकते, जर जास्त सेलेनियम जोडले गेले तर आपण प्रसिद्ध रुबी ग्लास - सेलेनियम ग्लास बनवू शकता. सेलेनियम आणि इतर धातू एकत्रितपणे ग्रे, कांस्य आणि गुलाबी रंगाचे वेगवेगळे रंग देण्यासाठी एकत्र वापरले जाऊ शकतात. इमारती आणि कारमध्ये वापरल्या जाणार्‍या काळ्या काचेमध्ये सेलेनियम देखील असतो, ज्यामुळे प्रकाशाची तीव्रता आणि उष्णता हस्तांतरणाची गती कमी होते. याव्यतिरिक्त, सेलेनियम ग्लासचा वापर छेदनबिंदूवर सिग्नल रेड लाइटच्या लॅम्पशेड तयार करण्यासाठी देखील केला जाऊ शकतो.

धातूचा उद्योग
सेलेनियम स्टीलची कार्यक्षमता सुधारू शकते, म्हणून बहुतेकदा हे धातु उद्योगात वापरले जाते. लोह, स्टेनलेस स्टील आणि तांबे धातूंचे कास्ट करण्यासाठी 0.3-0.5% सेलेनियम जोडणे त्यांचे यांत्रिक गुणधर्म सुधारू शकते, रचना अधिक दाट बनवू शकते आणि मशीनच्या भागांची पृष्ठभाग अधिक गुळगुळीत करू शकते. सेलेनियम आणि इतर घटकांचे बनलेले मिश्र बहुतेकदा कमी-व्होल्टेज रेक्टिफायर्स, फोटोसेल्स आणि थर्मोइलेक्ट्रिक मटेरियलच्या निर्मितीमध्ये वापरले जातात.

रासायनिक उद्योग
सेलेनियम आणि त्याचे संयुगे बर्‍याचदा उत्प्रेरक, व्हल्केनिझर आणि अँटीऑक्सिडेंट्स म्हणून वापरले जातात. कॅटॅलिस्ट म्हणून सेलेनियमच्या वापरास सौम्य प्रतिक्रिया अटी, कमी खर्च, थोडेसे पर्यावरणीय प्रदूषण, सोयीस्कर पोस्ट-ट्रीटमेंट इ. चे फायदे आहेत, उदाहरणार्थ, सल्फाइट प्रतिक्रियेद्वारे मूलभूत सल्फर तयार करण्याच्या प्रक्रियेत मूलभूत सेलेनियम उत्प्रेरक आहे. रबर उत्पादनाच्या प्रक्रियेत, सेलेनियम सामान्यत: रबरचा पोशाख प्रतिकार वाढविण्यासाठी व्हल्कॅनाइझिंग एजंट म्हणून वापरला जातो.

आरोग्य सेवा उद्योग
सेलेनियम हा प्राणी आणि मानवांमध्ये काही अँटिऑक्सिडेंट एंझाइम्स (ग्लूटाथिओन पेरोक्सीडेस) आणि सेलेनियम-पी प्रथिनेचा एक महत्त्वाचा भाग आहे, ज्यामुळे मानवी प्रतिकारशक्ती, कर्करोग, पोटातील रोग, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग, पुर: स्थ रोग, दृष्टी रोग, इत्यादींमध्ये मध्यम रोगाचा वापर केला जाऊ शकतो. सेलेनियम हा मानवी शरीरासाठी आवश्यक ट्रेस घटक आहे आणि त्याचा मानवी आरोग्यावर महत्त्वपूर्ण परिणाम आहे, हेल्थकेअर उद्योगाने माल्ट सेलेनियम सारख्या विविध सेलेनियम पूरक उत्पादने विकसित करण्यास सुरवात केली आहे.

इतर अनुप्रयोग
कृषी उत्पादनात, माती सेलेनियमची कमतरता सुधारण्यासाठी आणि वनस्पतींच्या वाढीस प्रोत्साहन देण्यासाठी सेलेनियम खतामध्ये जोडले जाऊ शकते. सेलेनियम देखील सौंदर्यप्रसाधनांमध्ये वापरला जातो आणि सेलेनियम असलेल्या काही सौंदर्यप्रसाधनांमध्ये एजिंग-एजिंग प्रभाव असतो. याव्यतिरिक्त, प्लेटिंग सोल्यूशनमध्ये सेलेनियम जोडणे प्लेटिंग भागांचे स्वरूप सुधारू शकते, म्हणून ते देखील आहेप्लेटिंग उद्योगात pplied.